Vermijd puppyfabrieken: waarom en hoe je ze herkent

Afbeeldingen afkomstig van: https://www.puppylovecampaigns.org/

Een puppyfabriek, ook wel eens een puppy mill genoemd, is een commerciële hondenfokkerij gericht op massaproductie van pups met zo min mogelijk kosten en moeite, waarbij winst boven dierenwelzijn wordt gesteld. Puppyfabrieken zijn vergelijkbaar met intensieve veehouderij in de pluimveesector; hier zijn de leefomstandigheden en verzorging ver onder de maat.

In Nederland moeten commerciële hondenfokkers voldoen aan de strenge regelgeving en zijn ze onder toezicht van onder andere de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Raad van Beheer. Toch opereren sommige puppyfabrieken illegaal, zonder registratie of vergunning. Een officiële registratie of vergunning garandeert helaas niet altijd verantwoord fokken of hoge welzijnsnormen. Vertrouw dus nooit alleen op registratie bij het kiezen van je toekomstige pup.

Waarom geen pup uit een puppyfabriek kopen

Puppy's van verantwoordelijke fokkers worden gefokt met oog voor het welzijn van de ouderdieren. Deze fokkers werken kleinschalig, zorgen voor gezondheidstests en socialisatie, en blijven betrokken bij hun honden ook ná het fokken.

In tegenstelling daarmee worden honden in puppyfabrieken als winstmachines benut, waardoor ze keer op keer pups moeten produceren zonder aandacht voor gezondheid, geluk of levensduur. Zieke of uitgeputte moederdieren worden vaak weggegooid, afgestaan of geëuthanaseerd. Pups uit deze omstandigheden missen doorgaans adequate veterinaire zorg en leven in krappe, onhygiënische ruimtes, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen en gedragsstoornissen.

Puppy's uit puppyfabrieken hebben een verhoogde kans op erfelijke aandoeningen en gedragsproblemen door slechte genetica en onvoldoende verzorging in de eerste levensweken. Pups die niet verkoopbaar zijn, worden soms gedumpt of komen bij malafide personen terecht, bijvoorbeeld voor hondengevechten.

Hoewel het begrijpelijk is om een pup uit een puppyfabriek ‘‘te willen redden’’ door er een te kopen, houd je zo het systeem in stand. Een betere aanpak is bewustwording verspreiden en organisaties ondersteunen die strijden tegen puppyfabrieken. Zo help je zonder vraag te creëren.

Hoe herken je een puppyfabriek

Veel puppyfabrieken verbergen hun slechte leefomstandigheden goed. Let op de volgende signalen:

• Verkopers die meerdere hondenrassen tegelijk aanbieden.
• Ontbrekende of verdachte stamboom- en keuringspapieren.
• Locaties met veel schuurtjes, caravans of geïsoleerde ruimtes waar honden verblijven.
• Je wordt pups getoond zonder moeder of nestgenoten erbij.
• Jonge teven met weinig kennis of hechting met hun pups.
• Verkopers die niet willen toetsen of jij geschikt bent als nieuwe eigenaar.
• Puppy's die opgesloten zijn in kooien of manden tijdens bezichtiging.
• Verkopers die snel een ander nestje of pup aanbieden als de gekozen pup niet geschikt is.

Hoe beoordeel je de herkomst en veilig kopen

Het is een misvatting dat puppy’s die je thuis of in een winkel ziet gegarandeerd verantwoord gefokt zijn. Puppyfabrieken verkopen vaak via tussenpersonen of winkels waardoor de herkomst onduidelijk is.

• Koop nooit een pup bij een dierenwinkel. Deze halen pups vaak bij puppyfabrieken, zonder garantie op gezondheid.
• Bekijk pups altijd samen met de moeder en nestgenoten op de plaats waar ze zijn grootgebracht.
• Vraag naar geldige identificatie en registratie en controleer deze met de locatie.
• Koop nooit pups op ongeschikte publieke plekken zoals markten, cafés of uit kofferbakken.
• Wees bereid weg te lopen als iets niet klopt of je een slecht gevoel hebt.

Fokkers controleren en wettelijke aspecten

In Nederland moeten fokkers voldoen aan de regels van de Wet Dieren en het Besluit Houders van Dieren. De Raad van Beheer registreert stambomen en ziet toe op breedere foknormen. De NVWA controleert en handhaaft de welzijnsregels strikt. Fokkers die niet geregistreerd zijn of geen geldige vergunning kunnen tonen, zijn een duidelijk waarschuwingssignaal.

Er is een sterke focus op het voorkomen van erfelijke aandoeningen en het bevorderen van het welzijn van dieren bij het fokken. Zo is het sinds 2025 bijvoorbeeld verboden stambomen toe te kennen aan hondenrassen met extreem korte snuiten zoals Franse bulldogs en mopshonden.

Wat te doen bij vermoedens van een puppyfabriek

Heb je een vermoeden van een puppyfabriek? Zo kun je helpen:

• Koop geen pups bij de verdachte plek; zo ondersteun je de industrie niet.
• Meld verdachte advertenties op betrouwbare platforms zoals Puppyplaats voor onderzoek.
• Rapporteer aan de NVWA of gemeente als een fokker zonder vergunning werkt of regels overtreedt.
• Neem contact op met dierenrechtenorganisaties zoals Dierenbescherming of Dier & Recht bij vermoedens van dierenmishandeling.
• Meld criminele activiteiten zoals hondengevechten direct bij de politie.
• Heb je per ongeluk een slecht gefokte pup gekocht? Vraag dan juridisch advies bij instanties als Rijksoverheid of Consuwijzer.

Campagnes tegen puppyfabrieken in Nederland

Puppyfabrieken zijn ook in Nederland een groot probleem voor hondenliefhebbers. Campagnes worden vaak geleid door organisaties als Dier & Recht die bewustwording verhogen, strijden voor strengere wetgeving en het welzijn verbeteren.

Bekende motto’s zijn onder meer: "Koop geen hond uit de puppyfabriek" en "Gezonde honden, gelukkig thuis". Wil je meer weten of meedoen? Bezoek dan de website van Dier & Recht.

Door te kiezen voor adoptie of aankoop bij verantwoorde fokkers help je het welzijn van honden vergroten en de vraag naar puppyfabrieken verminderen. Verantwoord hondenbezit begint bij het kennen van de herkomst van je pup en het steunen van ethische praktijken.