Hondenziekte is een ernstige virale infectie die niet alleen honden maar ook andere carnivoren zoals fretten en vossen treft. Veroorzaakt door het hondenziektevirus (canine distemper virus - CDV), is het zeer besmettelijk en kan het dodelijk zijn. Vaccinatie blijft de meest effectieve preventiemethode en maakt standaard deel uit van het Nederlandse vaccinatieprogramma voor honden, inclusief de eerste vaccinaties voor pups en jaarlijkse boosters.
Het begrijpen van de oorzaken, symptomen, verspreiding en behandeling van hondenziekte is essentieel voor elke hondenbezitter om hun huisdier effectief te beschermen. Deze gids biedt een uitgebreid overzicht om je hond veilig te houden.
Hondenziekte wordt veroorzaakt door een paramyxovirus dat nauw verwant is aan het mazelenvirus bij mensen. Het virus tast meerdere lichaamssystemen aan, waaronder de ademhalingswegen, het maag-darmkanaal, het zenuwstelsel, het immuunsysteem, evenals huid en ogen. Een kenmerkende vorm staat bekend als "harde zool ziekte", waarbij de voetzolen en soms ook de neus abnormaal dik en hard worden door hyperkeratose.
Het virus begint met het aanvallen van het lymfatisch weefsel in de luchtwegen en verspreidt zich daarna door het lichaam, waarbij het mogelijk de hersenen en andere vitale organen aantast. Omdat het virus via de lucht wordt overgedragen, kan de infectie plaatsvinden zonder direct contact met een besmette hond.
Vaccinatie is essentieel aangezien er geen specifieke behandeling is voor hondenziekte. Puppy's krijgen in Nederland een reeks vaccinaties, beginnend rond de 6 tot 8 weken leeftijd, met boosters elke 3 tot 4 weken tot ongeveer 16 weken oud. Daarna worden jaarlijkse of driewekelijkse boosters gegeven, afhankelijk van het advies van de dierenarts. Het up-to-date houden van de vaccinaties biedt de beste bescherming en verkleint de kans op infectie aanzienlijk.
Ongevaccineerde pups en honden met een verzwakt immuunsysteem lopen het grootste risico. Tijdens de eerste vaccinatieperiode is het belangrijk om pups niet bloot te stellen aan plaatsen waar veel honden samenkomen of aan onbekende honden, omdat ze dan het kwetsbaarst zijn.
Hondenziekte verspreidt zich door direct contact met besmette honden of hun lichaamsvochten, zoals speeksel, urine en ademhalingsdruppeltjes. Via de lucht kan het virus worden overgedragen door hoesten of niezen. Het virus kan ook overleven op gedeelde gebruiksvoorwerpen zoals voer- en waterbakken, speelgoed en manden.
Elke conditie die het immuunsysteem verzwakt, verhoogt de vatbaarheid voor infectie. Puppy's zijn bijzonder kwetsbaar totdat ze hun volledige vaccinatieserie hebben afgerond en een sterke immuniteit hebben opgebouwd.
De symptomen verschijnen meestal 3 tot 14 dagen na blootstelling en variëren in ernst, afhankelijk van het virale type en de immuunrespons van de hond. Belangrijke tekenen zijn onder andere:
Dierenartsen stellen de diagnose van hondenziekte op basis van klinische verschijnselen, ondersteund door bloedonderzoek om antilichamen aan te tonen, urine-analyse, en mogelijk swabs of biopsieën van aangetaste huid- of slijmvliesgebieden.
Er is geen antivirale medicatie die het virus kan genezen; de behandeling richt zich op symptoommanagement en ondersteunende zorg. Dit kan infuusbehandeling, voedingsondersteuning, antibiotica tegen secundaire bacteriële infecties en medicijnen voor het beheersen van toevallen of andere neurologische symptomen omvatten.
Tijdige veterinaire interventie verhoogt de overlevingskans, maar de prognose hangt af van de ernst van de ziekte bij het begin van de behandeling.
Hondenziekte heeft een hoge sterfte, vooral bij jonge, ongevaccineerde of onbehandelde honden. Toch herstellen sommige honden volledig en leiden daarna een gezond leven.
Gecorrigeerde honden zijn niet langer besmettelijk, maar kunnen langdurige neurologische problemen ervaren zoals toevallen of verlamming die enkele maanden aanhouden na het herstel. Langdurige opvolging en ondersteunende zorg kunnen in die gevallen noodzakelijk zijn.
Preventie via vaccinatie en verantwoordelijke zorg blijft de beste methode om de gezondheid en het welzijn van je huisdier te waarborgen.
Voor wie op zoek is naar een nieuwe pup, zorg ervoor dat je reputable fokkers vindt of overweeg adoptie via vertrouwde Nederlandse asielen om ethisch hondenbezit te stimuleren.